Bir noktaya eşit uzaklıkta bulunan noktaların oluşturduğu düzlemsel şekle çember denir.
Yandaki çemberde O noktasına çemberin merkezi denir.
Çemberin herhangi bir noktası ile merkezini birleştiren doğru parçasına yarıçap denir. Yarıçap “r” sembolü ile gösterilir. Yandaki çemberde OA ve OB doğru parçaları çemberin yarıçapıdır.
Uçları çemberin üzerinde olan ve çemberin merkezinden geçen doğru parçasına çap denir. Çap “R” sembolü ile gösterilir. Yandaki resimde bulunan AB doğru parçası çemberin çapıdır.
Bir çemberin çap uzunluğu her zaman yarıçap uzunluğunun iki katına eşittir. Yandaki çemberin yarıçap uzunluğu 2 cm, çap uzunluğu ise 2.2=4 cm dir.
Uçları çemberin üzerinde olan çok sayıda doğru parçası çizebiliriz, fakat bunlardan en uzunu merkezden geçen doğru parçası yani çap olacaktır.
Bir çemberde çok sayıda yarıçap da çizilebilir, bu yarıçaplar hep aynı uzunluktadır. Örneğin bir bisikletin tekeri çembere örnek olarak verilebilir. Bu tekerin bisikletin gövdesine bağlandığı nokta çemberin merkezidir. Bu teker üzerindeki jant tellerinin her biri ise yarıçapa örnek olarak verilebilir.
Çemberin içi boş iken dairenin ise içi doludur. Yani daire çember ile çemberin iç bölgesinin birleşiminden oluşmaktadır. Bunun haricindeki diğer bütün özellikleri ise aynıdır.
ÖRNEK: Çember ve daireye çevremizden örnekler verelim.
Çevremizdeki çember modelleri: Yüzük, can simidi, basketbol potası, su bardağının ağız kısmı, simit, hula hop, bilezik, bisiklet tekeri, bant ve benzerleri.
Çevremizdeki daire modelleri: Madeni paralar, çeyrek altın, gram altın, pizza, madalya, konserve kapağı, su bardağının dip kısmı ve benzerleri.
Pi sayısını sizde bulabilirsiniz. Bunun için çevrenizdeki herhangi bir çember yada daire biçimindeki nesnenin çevresinin uzunluğunu ip yardımıyla ölçün. Daha sonra o ipi cetvelin üzerinde uzatarak nesnenin çevresinin uzunluğunu bulun. Yine cetvelle nesnenin çap uzunluğunu bulun. Son olarak hesap makinesi kullanarak bulduğunu çevre uzunluğunu, çap uzunluğuna bölün. Eğer ölçümlerinizi dikkatli ve hassas yaptıysanız bölme işleminin sonucunda yaklaşık olarak 3,14 şeklinde devam eden bir sayı bulacaksınız.
NOT: Çevremizde sonsuz çember modeli vardır. Örneğin bir traktör tekerinin çevresini çapına böldüğümüzde de 3,14 sayısını buluruz, bir yüzüğün çevresini çapına böldüğümüzde de yine aynı 3,14 sayısını buluruz. Bu sebeple bütün çembersel ve dairesel şekillerin çevrelerinin çaplarına oranı sabit bir sayıdır ve bu sabit sayı yaklaşık olarak 3,14’e eşittir.
NOT: Pi sayısının yaklaşık değeri 3,14’tür. Pi sayısını bazı sorularda 3,14 olarak kullanacağız, bazı sorularda 3 olarak kullanacağız, bazı sorularda da
Çember veya daire biçimindeki bütün şekil ve nesnelerin çevresinin uzunluğu çapları ile pi sayısının çarpımına veya yarıçapları ile pi sayısının çarpımının iki katına eşittir.
Çevreyi Ç ile gösterecek olursak;
